भारतातील महामार्गावरील टोल प्लाझावर अखंड वाहतूक आणि जलद प्रवासासाठी FASTag ही इलेक्ट्रॉनिक टोल वसुली प्रणाली कार्यान्वित करण्यात आली आहे. मात्र, रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) एक महत्वाची घोषणा केली आहे की वेगवेगळ्या बँकांनी जारी केलेली FASTags किंवा ई-वॉलेट वापरुन जारी केलेली FASTags परस्पर वापरता येणार नाहीत.
याचा अर्थ काय?
- समजा तुमच्याकडे सध्या Paytm FASTag आहे आणि तुम्ही तुमची बँक बदललीत किंवा तुम्ही दुसऱ्या कोणत्याही ई-वॉलेट सेवा प्रदात्याकडून (उदा. PhonePe, Google Pay) FASTag घेऊ इच्छिता, तर तुमचे सध्याचे Paytm FASTag दुसऱ्या बँक खात्याशी किंवा ई-वॉलेटशी जोडता येणार नाही.
- अशा परिस्थितीत, तुम्हाला तुमचे विद्यमान FASTag खाते पूर्णपणे बंद करावे लागेल आणि तुमच्या नवीन बँकेकडून किंवा इच्छित ई-वॉलेट सेवा प्रदात्याकडून एक नवीन FASTag जारी करून घ्यावा लागेल.
RBI यामागचे कारण:
रिझर्व्ह बँकेने यामागचे कारण स्पष्ट केले आहे – FASTag बाजारपेठेत कुठल्याही एका पुरवठादाराचे वर्चस्व रोखणे हा या निर्णयाचा मुख्य उद्देश आहे. वेगवेगळ्या बँका आणि वॉलेट पुरवठादारांमध्ये स्पर्धा राहावी आणि पर्यायाने ग्राहकांना चांगली सेवा आणि फायदे मिळावेत यासाठी RBI ने पाऊल उचलले आहे.
Paytm FASTag दुसऱ्या खात्यात हस्तांतरित करण्याची प्रक्रिया:
- खाते बंद करा: सर्वात आधी, Paytm ऍप किंवा वेबसाइटवर जाऊन तुमचे विद्यमान FASTag खाते बंद करण्यासाठी विनंती करा.
- रिफंड मिळवा: FASTag खात्यात उर्वरित रक्कम असेल तर ती तुमच्या बँक खात्यात परत (रिफंड) केली जाईल. खाते बंद केल्यावर हा रिफंड मिळवून घ्या.
- नवीन FASTag साठी अर्ज करा: ज्या बँकेत तुमचे खाते आहे किंवा तुम्हाला ज्या ई-वॉलेट पुरवठादाराचे FASTag पाहिजे आहे, त्यांना नवीन FASTag साठी अर्ज करा. बँका / ई-वॉलेट कंपन्या तुमच्यासाठी नवीन FASTag जारी करतील.
भारतीय राष्ट्रीय महामार्ग प्राधिकरणाच्या (NHAI) मार्गदर्शक तत्त्वानुसार, FASTag अनेक बँकांकडून उपलब्ध आहे. काही प्रमुख बँका ज्या खात्यात तुम्ही नवीन FASTag खरेदी करू शकता त्या खालीलप्रमाणे आहेत:
- सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका (Public Sector Banks):
- स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI)
- पंजाब नॅशनल बँक (PNB)
- बँक ऑफ बडोदा (BOB)
- एक्सिस बँक
- आयसीआयसीआय बँक
- खाजगी क्षेत्रातील बँका (Private Sector Banks):
- HDFC बँक
- ICICI बँक
- कोटक महिंद्रा बँक
- ऍक्सिस बँक
- आयडीएफसी फर्स्ट बँक
- इतर पर्याय:
- Paytm Payments Bank
- Airtel Payments Bank
FASTag कुठे मिळेल:
- बँकेच्या शाखा: तुम्ही तुमच्या निवडलेल्या बँकेच्या कोणत्याही शाखेत जाऊन FASTag साठी अर्ज करू शकता.
- ऑनलाइन: अनेक बँका त्यांच्या वेबसाइट किंवा मोबाईल ऍप्लिकेशनद्वारे ऑनलाइन FASTag खरेदीची सुविधा देतात.
- NHAI ची अधिकृत वेबसाइट: आपण https://www.nhai.gov.in/ या वेबसाइटवर जाऊन आणि आपल्या परिसरातील विक्री केंद्रांची यादी (Point of Sale locations) शोधु शकता.
- ऑनलाईन विक्रेते: Amazon आणि Flipkart सारखे ई-कॉमर्स प्लॅटफॉर्म देखील काही बँकांकडून FASTags विकतात.
कृपया लक्षात घ्या: विनिर्देश आणि शुल्क (fees) बँकेनुसार बदलू शकतात. त्यामुळे निवडण्यापूर्वी विविध बँकांची FASTag योजना आणि शुल्काची तुलना करणे चांगले.
FASTag साठी अर्ज करताना, सहसा तुम्हाला तुमचा KYC तपशील आणि वाहनाचा नोंदणी क्रमांक द्यावा लागेल.
टीप:
- हा नियम केवळ Paytm साठी नाही तर सर्व FASTag जारी करणाऱ्या बँका आणि ई-वॉलेट सेवा प्रदात्यांना लागू होतो. म्हणजे जर तुम्ही ICICI बँकेचे FASTag वापरत असाल आणि ते दुसऱ्या बँकेशी किंवा ई-वॉलेटशी जोडण्याचा प्रयत्न केला तरीही तुम्हाला ते करता येणार नाही.
- जर तुम्ही बँक किंवा FASTag पुरवठादार बदलणार असाल तर वेळीच वरील प्रक्रिया पूर्ण करा आणि नवीन FASTag घ्या जेणेकरून टोल प्लाझावर तुम्हाला अडचणी येणार नाहीत.
मला आशा आहे की हे अधिक तपशीलवार स्पष्टीकरण मदत करेल!